Postawa "Domyśl się"

Przykładem stosowania niejasnych form komunikacji jest postawa domyśl się. Osoby przejawiające taką formę interakcji interpersonalnych nie werbalizują własnych intencji, oczekując od rozmówcy (nierzadko wymagając), aby ten rozpoznał niewyjawione potrzeby, oczekiwania lub niedopowiedzianą treść wypowiedzi. Jednostka z postawą domyśl się żywi przekonanie, że zadaniem rozmówcy jest doszukanie się jej ukrytych myśli i podejmowanie samozwańczych działań w kierunku zrealizowania niewyjawionych pragnień. Może się zdarzyć, że dziewczyna zamiast poinformować partnera, iż jej ulubionym gatunkiem kwiatów są goździki i że właśnie taką wiązankę chciałaby od niego dostać, daje chłopakowi różne niejasne sygnały (np. przechodząc z partnerem obok sklepowej wystawy, wskazuje goździki stwierdzając "ładne kwiatki"). Kiedy nieświadomy chłopak zjawia się w drzwiach w pięknym bukietem róż, kobieta złości się, ponieważ mężczyzna nie domyślił się co jej się podoba. Brak odczytana własnych preferencji traktuje następnie jako wyraz niedostatecznego zaangażowania chłopaka: "gdyby mnie kochał domyśliłby się, że wolę goździki". Innym razem mężczyzna wypowiadając dwuznaczne komunikaty oburza się, gdy rozmówca dopytuje o intencje przekazu, stwierdzając agresywnie: "człowiekowi inteligentnemu nie trzeba tłumaczyć tak oczywistych rzeczy" lub "normalny człowiek sam by się domyślił". Takie osoby często nie mają intencji zmanipulowania współuczestnika interakcji. Na skutek społecznego uczenia się są przekonane, że takie zachowanie jest naturalne (jedyne właściwe, gdyż jedyne które jest takiej jednostce znane).           Tymczasem domyślanie się oczekiwań, potrzeb czy intencji nadawcy nie leży w gestii odbiorcy. Przyjmuje się, że brak jasnego wyrażenia prośby jest dla rozmówcy informacją, iż taka prośba nie istnieje. Z kolei domyślanie się rzeczywistych intencji nadawcy nie jest zadaniem odbiorcy. Z powodu wieloznaczności języka polskiego, różnic indywidualnych w zakresie znajomości zasad posługiwania się mową ojczystą oraz występowania innych czynników zakłócających interpretacje przekazów, budowanie relacji i osiąganie porozumienia powinno opierać się o dążenia do literalności wypowiedzi, zarówno podczas nadawania jak i odbioru komunikatów. W celu ustalenia znaczenia treści wypowiadanych przez nadawcę stosuje się m. in. parafrazy, prośby o doprecyzowanie, pytanie służące ustaleniu intencji rozmówcy.

Autorstwo artykułu:

Eliza Śliwińska

Psycholog, redaktor naczelna Psychologii Rozwoju Osobistego

Jeśli w Państwa opinii powyższy artykuł może okazać się pomocny dla innych odbiorców, prosimy o udostępnienie. W ten sposób promują Państwo wartościowe treści i zachęcają nas do dalszej pracy.

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do odwiedzania naszej strony.