Przedwczesne starzenie się jako efekt deficytu celów

Przedwczesne starzenie się może być skutkiem nadmiernej eksploatacji organizmu, następującej w wyniku szkodliwych warunków pracy czy nadużywania substancji psychoaktywnych. Wśród innych przyczyn omawianego zjawiska wyróżnia się wczesną rezygnację z aktywności zawodowej oraz zaprzestanie realizacji siebie w dotychczasowych rolach rodzinnych. Przedterminowe zakończenie fazy dorosłości może wiązać się również z takimi wydarzeniami jak:

· śmierć małżonka,

· rozstanie z partnerem życiowym,

· efektem pustego gniazda (usamodzielnianie się potomstwa),

· zahamowanie aktywności towarzyskiej,

· deficyty form atrakcyjnego spędzania czasu,

· a także utrata zdrowia.

Z psychologicznego punktu widzenia o problemie przedwczesnego starzenia możemy mówić tam, gdzie zasoby czasu dobowego, którym dysponuje jednostka przekraczają czasowe zapotrzebowanie na realizację celów jednostki. Nadmiar niespożytkowanego czasu i niedosyt zajęć prowadzą do poczucia bezcelowości, stanowiąc źródło psychicznego cierpienia. Nierzadko przedwczesna utrata aktywności życiowej koreluje z zaburzeniami nastroju. W grupie ryzyka przedwczesnego starzenia znajdują się osoby pracujące w zawodach, w których wcześniej następuje przejście na emeryturę, jak ma to miejsce niekiedy w służbach mundurowych (żołnierz) czy w sporcie (baletnica, piłkarz). W przeciwdziałaniu przedterminowej zmiany fazy życia i związanych z nią konsekwencji psychicznych istotną role odgrywa utrzymywanie wysokiej aktywności życiowej poprzez:

· podnoszenia liczebności celów wyznaczanych przez jednostkę,

· aktywizację społeczną oraz

· poszukiwanie coraz to nowych źródeł samorealizacji.

Czasem dobrym sposobem może okazać się:

· podjęcie pracy w innej branży,

· uczestnictwo w kółkach zainteresowań,

· rozwijanie różnorodnych pasji,

· udział w lokalnych inicjatywach społecznych,

· zdobywanie nowego wykształcenia,

· aktywność zawodowa w innej branży.

A zatem w prewencji cierpienia na skutek omawianych zmian życiowych, znaczącą funkcję pełni:

· motywacja jednostki do poszukiwania nowych doznań,

· otwartość na doświadczenia,

· troska o stan somatyczny i emocjonalny oraz

· zdolność do wyznaczania krótkoterminowych i dalekosiężnych celów.

To właśnie umiejętność stawiania przed sobą nowych wyzwań życiowych w wielu wypadkach może być kluczem do zapobiegania zjawisku przedwczesnej starości. Poszukiwanie źródeł przyjemnych doznań i realizowanie pomysłów na wzbogacanie wolnego czasu może zapewnić jednostce długotrwały dobrostan psychiczny.

Literatura:

Oleś, P.K. (2015), Psychologia człowieka dorosłego, PWN

Autorstwo artykułu:

Eliza Śliwińska

Psycholog, redaktor naczelna Psychologii Rozwoju Osobistego

Jeśli w Państwa opinii powyższy artykuł może okazać się pomocny dla innych odbiorców, prosimy o udostępnienie. W ten sposób promują Państwo wartościowe treści i zachęcają nas do dalszej pracy.

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do odwiedzania naszej strony.