Metoda Motywacji Błyskawicznej Pantalona

Metoda motywacji Michaela Pantalona, zawarta w publikacji Motywacja. Metoda sześciu kroków. Od oporu do zaangażowania. Jak odnaleźć ukrytą motywację? Gdańskiego Wydawnictwa Psychologicznego - to technika, która zdaje się stanowić praktyczne rozwiązanie pomocne w przezwyciężaniu licznych trudności jednostki pojawiających w obszarze motywacji. Na pozór niezwykle prosta i łatwa w zastosowaniu, żeby nie rzec banalna i nie wymagająca szczególnego merytorycznego przygotowania, w rzeczywistości (jak wskazuje autor) stanowi efekt wieloletniej pracy psychologa - naukowca, a jej właściwe zastosowanie wymaga nie tylko opanowania technicznych wyznaczników motywowania, lecz również zrozumienia zawartych książce, prymarnych założeń.

Metoda motywacji wewnętrznej

Mocną stroną niniejszego rozwiązania jest oparcie we współcześnie dominujących i dobrze uzasadnionych założeniach z zakresu psychologii motywacji oraz innych subdyscyplin psychologii, wskazujących nadrzędność oddziaływań uwzględniających odwołanie się wewnętrznych motywów. Wobec wciąż funkcjonujących sugestii promujących oddziaływania zewnętrzne (w postaci nagród i kar), metody oparte na przesłankach uwzględniających złożoność procesów poznawczych i całej gatunkowej wyjątkowości ludzkiego umysłu, okazują się nie tylko skuteczne, ale i bezpieczne. Omawiana technika motywacyjna jest implementacją motywacji wewnętrznej, współgrającą z założeniami aktualnych teorii motywacyjnych.

Przezwyciężanie oporu psychologicznego

Opór psychologiczny to pojęcie obecne w literaturze psychologicznej pod wieloma pokrewnymi, jednakże nie zawsze tożsamymi pojęciami. Z a sprawa oporu jednostka może odrzucać oddziaływania oparte na perswazji (rozumianej jako próbę przekonywania innych do racji przekonującego) oraz na normatywach (w tym przekazy oparte na nakazie i zakazie, popularnych tak należy, tak powinno się i tak trzeba). W efekcie podobne próby motywowania okazują się płonne, a nierzadko wywołują efekt odwrotny – prowokując do czynności przeciwnych (reaktancja). Tymczasem technika Pantalona, zręcznie omija sprzeciw podmiotu motywowanego. Pozbawiona wszelkich form nacisku, pomaga motywowanej jednostce w rozpoznaniu tego, co jest ważne dla niej samej. Jest też narzędziem umożliwiającym wsparcie w przezwyciężaniu już istniejącego oporu, wzbudzonego niewłaściwymi oddziaływaniami.

Autonomia i prawo do samostanowienia

Zgodnie z założeniami m. in. psychologii humanistycznej, istotą właściwych wspierających oddziaływań, wspomagających rozwój i zmianę jest uwzględnienie podmiotowości jednostki i jej prawa wyboru. Człowiek, o ile nie został prawnie ubezwłasnowolniony, posiada nie tylko prawo, ale i potrzebę stanowienia o sobie i kierowania się własną wolą (oczywiście w granicach prawa i norm współżycia społecznego).

Jednym z podstawowych założeń Metody Motywacji Błyskawicznej Pantalona jest rozbudzanie poczucia autonomii osoby motywowanej. Autor metody proponuje tu szereg komunikatów, które mogą w tym pomóc.

Autonomiczność przejawia się tu w prymarnym założeniu uzyskiwania od podmiotu motywowanego zgody na zastosowanie omawianej metody (po uprzednim wyjaśnieniu zakresu oddziaływania, którym jednostka zostanie poddana), jak również zawiera się w samym przebiegu procesu, który polega na pomocy stronie motywowanej w znalezieniu własnych motywów korzystnej dla niej zmiany.

Wysoka skuteczność metody

Autor techniki 6 kroków motywacji, w omawianej publikacji przytacza argumenty wskazujące na skuteczność opracowanej przez siebie metody, powstałej pierwotnie jako remedium dla licznej grupy pacjentów pogotowania, zgłaszających się z powodu różnorodnych skutków zażywania alkoholu. Metoda Pantalona powstała więc z myślą o wsparciu lekarzy izby przyjęć w zmotywowaniu pacjentów uzależnionych od alkoholu, do podjęcia leczenia odwykowego. Twórca omawianego rozwiązania wskazuję na 50% skuteczność w tak pojętych oddziaływaniach lekarzy korzystających z owej techniki. Sukces ten, jak wskazuje Pantalon przyczynił się do poszerzenia obszaru zastosowania. Podmiotami wobec których autor omawianej pozycji zastosował przytaczaną tu metodę, stali się prezesi i dyrektorzy wielkich firm, kierownicy niższego szczebla, wyspecjalizowani pracownicy działów zarządzania personelem, przedstawiciele handlowi oraz kluczowi menadżerzy znanych przedsiębiorstw i ośrodków szkoleniowych. Technika (jak wskazuje autor) odnalazła zastosowanie także w takich miejscach jak: słynne ośrodki leczenia uzależnień, renomowane ośrodki medyczne, amerykańskie uniwersytety, agencje rządowe, oddziały sądownictwa, czy wydziały nadzoru kuratorskiego. Metody motywacyjnej Pantalona uczyli się pracownicy socjalni, wykwalifikowany personel medyczny, psycholodzy, psychiatrzy, terapeuci, nauczyciele, rodzice oraz specjaliści różnych dziedzin. Inne dane przedstawione przez autora publikacji to wzrost skuteczności zastosowania się do zaleceń poddania się badaniom kontrolnym przez pacjentów szpitali w St. Barnabas i Union Hospitals. Gdy omawiane rozwiązanie stało się elementem procedury opieki nad pacjentami, efektywność oddziaływań wzrosła tak znacznie, że szpital podjął decyzję o zaprzestaniu stosowania metody 6 kroków, ze względu na ponoszone z tego tytułu koszty.

Automotywowanie

Ogromną zaletą techniki błyskawicznego motywowania jest możliwość samodzielnego zastosowania jej przez jednostkę dążącą do zmiany. W publikacji Pantalona odnajdujemy rozdział poświecony sposobowi zastosowania omawianej metody w celu wsparcia własnego rozwoju, zmiany nawyków lub poddanie siebie innemu oddziaływaniu prowadzącego do podnoszenia własnej jakości życia. Dzięki takiemu opracowaniu techniki 6 kroków, rozwiązanie to może pomóc zainteresowanemu i odpowiednio podatnemu na podobne wpływy odbiorcy, w lepszym poznaniu własnych potrzeb i pragnień oraz w samodzielnym wzbudzeniu w sobie siły stymulującej rozwój osobisty, wspomaganie jakości własnego życia i osiąganie ważnych celów.

Polemika

Błyskawiczna metoda sześciu kroków bez wątpienia stanowi rozwiązanie pomocne w pracy wielu specjalistów. Za jej sprawą rodzic, nauczyciel lub wychowawca może pomóc młodej osobie w określeniu i realizacji własnych dążeń. Pracownik służby zdrowia, osoba zatrudniona w obszarze związanych z resocjalizacją i pomocą psychologiczną może wspomóc klienta w podejmowaniu kroków ku zmianie służącej jakości życiu i uspołecznieniu. Menadżer czy inny przełożony może wzmocnić efektywność pracy członków zespołu, trener może udzielić wsparcia w rozwoju osobie szkolonej. Lista zastosowań oddziaływań motywujących jest tu niezwykle długa.

Jednakże podobnie jak każde inne oddziaływanie na sposób funkcjonowania drugiego człowieka, nie może być wykorzystywania nieroztropnie i niezgodnie z podstawowymi założeniami relacji pomagania. Nietrudna do zastosowania metoda może budzić pokusę nieetycznych prób wywierania nieświadomego i nieupoważnionego wpływu przez osoby odczuwające pokusę zachęcania innych do działań lub postaw korzystnych dla siebie.

Wspomniana wcześniej autonomia człowieka oznacza, że każda jednostka dysponuje prawem do decydowania o poddawaniu się (bądź nie poddawaniu się) oddziaływaniom prowadzącym do zmiany psychospołecznego funkcjonowania, zaś w razie gotowości do pracy nad zmianą, decyzji jednostki podlegają np.:

- zakres wprowadzanej zmiany,

- akceptacja sposobu ich realizacji

- a także wybór specjalisty, któremu jednostka powierzy własne zdrowie i jakość funkcjonowania.

Nie jest właściwe, aby podobnym oddziaływaniom poddawać według własnego uznania ludzi z własnego otoczenia społecznego: członków rodziny, partnera, przyjaciół, współpracowników. Możemy jednak powiedzieć bliskim osobom o skutecznej metodzie i zachęcić do przeczytania książki, w której znajdują się wskazówki do samodzielnego stosowania.

Zaproponowane tu oddziaływania mogą być z powodzeniem stosowane wobec:

- pacjentów szpitali, poradni i ośrodków odwykowych

- uczestników procesów resocjalizacyjnych

- kadry pracowniczej wyższego i niższego szczebla w organizacjach pracy

- pracowników oświaty, uczniów, wychowanków, podopiecznych placówek edukacyjnych i opiekuńczych

- klientów gabinetów terapeutycznych, uczestników treningów i szkoleń.

Technika Motywacji Pantalona jest specjalistycznym oddziaływaniem doskonałym dla specjalistów umiejętnie wspomagających jednostkę w pracy nad zmianą.

Autorstwo recenzji:

Eliza Śliwińska

Psycholog, redaktor naczelna Psychologii Rozwoju Osobistego

Jeśli w Państwa opinii powyższy artykuł może okazać się pomocny dla innych odbiorców, prosimy o udostępnienie. W ten sposób promują Państwo wartościowe treści i zachęcają nas do dalszej pracy.

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do odwiedzania naszej strony.