Kłamstwo niejedno ma imię - recenzja

Kłamstwo najczęściej kojarzy się jako wypowiedź zawierającą nieprawdziwą treść. Treść może być nieprawdziwa w całości lub tylko po części (tzw. półprawdy). Susan Forward i Donna Frazier w poradniku Toksyczny Partner, Gdańskiego Wydawnictwa Psychologicznego, podkreślają ponadto, że

„Kłamstwo może tkwić w tym, co zostało powiedziane, albo w tym, co zostało przemilczane”.

Jest to stwierdzenie o tyle znaczące, iż jeśli interpretujemy pojęcie kłamstwa jako mówienie nieprawdy, to taktyka kłamstwa poprzez pomijanie niewygodnych faktów może przez długi czas niezauważenie zbierać swoje żniwo. Nie wiążąc przemilczania z faktem bycia okłamywanym, możemy padać ofiarą kłamstwa nie zdając sobie z tego sprawy. W publikacji Toksyczny partner autorki przedstawiają kłamstwo w pełnej krasie, dokonując szczegółowej analizy wszelkich jego odmian. Takie obnażenie kłamstwa i wszelkich sposobów przejawiania się nieuczciwych taktyk jest tu niezwykle znaczące. Dokładnie poznanie wszystkich aspektów zachowań przynoszących negatywne skutki jest pierwszych krokiem strategii chronienia się przed ich destrukcyjnym działaniem. Aby poradzić sobie z „wrogiem”, a więc zachowaniem, które nie sprzyja jakości życia i komfortowi psychicznemu osób wobec których jest wymierzane, najpierw potrzeba dobrze poznać ów szkodliwy „obiekt”. Stąd nieocenioną zaletą książki objętej patronatem Psychologii Rozwoju Osobistego jest nie tylko „odszyfrowanie” i „odtajnienie” wszelkich przejawów kłamstwa, ale także przedstawienie ich na przykładach prawdziwych historii osób uwikłanych w relacje oparte na kłamstwie. Takie przedstawienie problemu pomaga odbiorcy odnieść poszczególne wątki do własnego życia, aby w razie potrzeby mieć ułatwioną drogę do podjęcia adekwatnej reakcji.

Niewątpliwą zaletą książki jest nie tylko szczegółowe omówienie aspektów toksyczności w relacji, ale również taki sposób ujęcia pozornie znanych nam pojęć, który może wprawiać w niemałe zaskoczenie. Po przeczytaniu poradnika może okazać się, że kwestie na pierwszy rzut oka oczywiste, w rzeczywistości składają się z wielu znaczących i nie zawsze dostrzegalnych niuansów. Wspomniane wcześniej podział na wprowadzenie w błąd oraz kłamstwo przez przemilczenie, można rozłożyć na kolejne rodzaje. Autorki pokazują tu, iż we wspomnianym kłamstwie przez przemilczenie można wyodrębnić takie podtypy jak, np.

Małe przeoczenie

„Przemilczanie informacji, które mogłyby spowodować problemy, jest łatwiejsze niż jawne przyznanie się”

• "Wiesz tylko tyle ile chce kłamca

• To on staje się wyłącznym posiadaczem prawdy.

• On jeden wie, co się dzieje, ma władzę i kontrolę nad wydarzeniami twego życia.

• Nie dowiadujesz się o sprawach, który mogę diametralnie zmienić twoje życia (…)”

"(…) kłamstwa trzymają cię w kompletnej niewiedzy – jesteś uwięziona w świecie iluzji”.

Rozkładanie prawdy

„Jak to się dzieje, że związek zaczyna ewoluować z punktu A – „Co za świetny facet” – do punktu B – „Związałam się z kłamcą”? Czasami jak w przypadku Lee po drodze pojawiają się jednoznaczne sygnały, a czasami jak to było z Jan, nic nie wskazuje na to, co zaraz nastąpi. Mężczyźni, którzy nas okłamują, nie mają tego wypisanego na czole, a najgorsi kłamcy okłamują nawet samych siebie (…). Początkowo prawie wszyscy robią dobre wrażenie, a jeśli się nie ma pewnych informacji, stratą czasu i energii byłoby odgadywanie, co jest prawdą, a co tylko maską”

Romantyczna gra

„Kiedy jesteśmy zakochane, wprawdzie nie chcemy być oszukiwane w ważnych sprawach, ale uwielbiamy słuchać rzeczy takich, jak: „Jesteś najpiękniejszą kobietą, z jaką kiedykolwiek byłem” i „Nigdy nikogo tak nie pragnąłem jak ciebie”, chociaż wiadomo, że te deklaracje nie do końca są prawdziwe (…)”.

Kiedy odkrywasz prawdę…

„Może niewielka to pociecha, dobrze, że wreszcie poznajesz prawdę, nawet jeśli wiąże się to z odkryciem, że twój ukochany kłamie. Przynajmniej wiesz, na czym stoisz. Problem jest uchwytny, możesz się nim zająć (…)”

Autorstwo recenzji

Eliza Śliwińska

Psycholog, redaktor naczelna Psychologii Rozwoju Osobistego

Jeśli w Państwa opinii powyższy artykuł może okazać się pomocny dla innych odbiorców, prosimy o udostępnienie. W ten sposób promują Państwo wartościowe treści i zachęcają nas do dalszej pracy.

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do odwiedzania naszej strony.